Originally Posted by
hoangthymaithao
''Họa trên nền trời'' : Sắc màu tranh kính của nghệ sĩ gốc Hàn, cha xứ Kim En Joong
02/01/2022 - Thùy Dương / RFI
Ngoài màn trình diễn ánh sáng công phu, lung linh, huyền ảo nổi tiếng hàng năm, thành phố nhỏ Chartres, cách Paris một giờ tàu, vào mùa lễ tết còn thu hút nhiều du khách đến với Trung tâm tranh kính quốc tế (Centre international du vitrail), nơi duy nhất ở châu Âu trưng bày tranh kính của các nghệ sĩ đương đại, nơi đang có triển lãm « Họa trên nền trời » của nghệ sĩ tranh kính gốc Hàn nổi tiếng thế giới, cha xứ Kim En Joong.
Nói đến thành phố Chartres, vốn được mệnh danh là « kinh đô ánh sáng và nước hoa », không thể không nhắc tới nhà thờ Đức Bà Chartres, một công trình tiêu biểu cho phong cách kiến trúc Gothic, quy mô hoành tránh và lung linh với những ô tranh kính màu mô tả những nhân vật, những tích truyện trong Kinh thánh … Nhưng sẽ là thiếu sót đáng tiếc nếu đến thăm Chartres mà bỏ qua Trung tâm kính màu quốc tế nằm chênh chếch phía sau nhà thờ Đức Bà Chartres, nơi triển lãm kính màu « Họa trên nền trời » của nghệ sĩ, cha xứ Kim En Joong kéo dài đến hết năm 2022.
Triển lãm « Họa trên nền trời » được Jean François Lagier, giám đốc Trung tâm quốc tế tranh kính màu ở Chartres, tổ chức để tôn vinh nghệ sĩ Kim En Joong, sinh năm 1940 tại Hàn Quốc, một trong những gương mặt nghệ sĩ tranh kính màu nổi bật nhất tại Pháp nói riêng và trên thế giới nói chung, trong giai đoạn đầu thế kỷ XXI, với nhiều tranh kính ở các nhà thờ, nhà nguyện tại Pháp, Bỉ, Hàn Quốc, Ý, Úc …
Ngày 20/12/2021, phóng viên RFI đã đến thăm triển lãm « Họa trên nền trời ». Bên ngoài, nhiệt độ xuống dưới độ âm, những cơn giá lạnh buốt, nhưng dưới tầng hầm rộng rãi, khang trang với những cây cột đá, mái vòm có từ thế kỷ XII của Trung tâm quốc tế tranh kính, là không khí yên ả, ấm áp với hệ thống ánh sáng dịu nhẹ làm nổi bật vẻ đẹp của 42 bức tranh kính màu đủ kích cỡ, hình dáng, với các gam màu khi mát dịu, lúc ấm nóng, vừa rực rỡ, vừa sâu lắng qua những hình khối, đường nét nghệ thuật của nghệ sĩ Kim.
Trong không gian nghệ thuật vừa lung linh, vừa dịu êm đó, chúng tôi đặc biệt chú ý tới hai vị khách đang say sưa ngắm nhìn các tác phẩm. Khi bắt chuyện, chúng tôi được biết bà Michelle Osete và ông Jean-Jacques Ladet đến từ tỉnh Loire, vùng Auvergne-Rhône-Alpes, miền đông nam Pháp. Cả hai đều đam mê và am hiểu về nghệ sĩ kính màu Kim En Joong. Họ đã từng rong ruổi nhiều nơi khắp nước Pháp để khám phá nghệ thuật tranh kính nói chung, và tác phẩm của nghệ sĩ Kim nói riêng.
Bà Michelle Osete cho biết :
« Chúng tôi bắt đầu khám phá tranh kính màu cách nay 10 năm và kể từ đó chúng tôi không chỉ tìm hiểu về những nghệ sĩ như Cha Kim. Cha Kim cũng là một sự khám phá đối với chúng tôi. Chúng tôi đã đến thăm nhiều nơi có tranh kính, nhất là các nhà thờ, các địa điểm tôn giáo vì đó là nơi có nhiều tranh kính màu nhất. Tranh kính đúng là một tác phẩm nghệ thuật phi thường và cho phép thể hiện được rất nhiều điều qua sự trong suốt và qua ánh sáng.
Về nội dung cuộc triển lãm, chuyến tham quan triển lãm lần này là bước tiếp nối của điều gọi là « tình yêu nghệ thuật ngay từ cái nhìn đầu tiên », điều đã đến với tôi cách đây 10 năm, khi lần đầu tiên tôi phát hiện ra người nghệ sĩ mà trước đó tôi chưa từng nghe nói tới. Ngay sau khi được ngắm các bức tranh kính của ông tại nhà thờ nhỏ theo phong cách Romain ở tỉnh Saône-et-Loire, chúng tôi đã lên mạng internet, vào trang Wikipedia để tìm hiểu, bởi vì điều thú vị trong tác phẩm của Cha Kim là nó đã thúc đẩy chúng tôi đi tìm tòi … một công cuộc tìm tòi mà chúng tôi rất nhanh chóng cảm thấy đó là một cuộc tìm kiếm mang giá trị tinh thần.
Và chúng tôi đã tìm cách để hiểu người nghệ sĩ này là ai, tìm cách hiểu thấu tác phẩm của ông ấy, ngay cả khi tôi nghĩ rằng chúng tôi sẽ không bao giờ thực sự hiểu thấu được hết, bởi vì đó là một phần bí ẩn của tác phẩm. Nhưng nó dẫn chúng tôi đến một công cuộc tìm kiếm, đưa chúng tôi đi thăm từ nhà thờ này tới nhà thờ khác, từ nơi này sang nơi kia, từ cuộc triển lãm này đến cuộc triển lãm khác. Có rất nhiều tác phẩm, chúng tôi tìm cách đắm mình vào đó, không đơn giản chỉ là vào 4, 5 hay 10 bức tranh kính, mà là đắm mình vào trong tác phẩm và một cách trọn vẹn. Và cuối cùng, chúng tôi cũng tìm kiếm niềm vui mà nó mang lại. Điều này mang đến cho chúng tôi rất, rất nhiều niềm vui.
Về Trung tâm tranh kính quốc tế, trước đây chúng tôi đã từng đến thăm nơi này. Tôi thấy đây là một công trình đẹp. Bản thân công trình đã là một quần thể kiến trúc tuyệt vời. Tôi rất thích tranh vẽ trên kính và đặc biệt là kiểu tranh kính cho phép các nghệ sĩ tự do trong sáng tác, hoàn toàn tự do trong cách biểu đạt so với kính màu với đường nét uốn lượn ghép nối bằng chì. Nhất là trong tranh kính ngày nay, chúng tôi thấy, về khía cạnh hình thức thể hiện, các nghệ sĩ có được sự tự do biểu đạt rất lớn. Và đây cũng là cách vẽ tranh kính phổ biến ».
Chính bà Michelle Osete cho RFI biết là ông Jean-Jacques Ladet từng có cơ hội hợp tác với nghệ sĩ Kim En Joong. Có « một câu chuyện dài » đã đưa vị thị trưởng yêu thích sự sáng tạo nghệ thuật, đam mê tranh kính của nghệ sĩ Kim đến với ý tưởng thực hiện dự án cải tạo, trang trí tòa nhà thị chính bằng tác phẩm tranh kính của người nghệ sĩ mà ông Ladet mới phát hiện cách nay khoảng mươi năm nhưng ngay lập tức đã say mê.
Ông Ladet chia sẻ với RFI điều đã giúp ông khám phá thế giới tranh kính màu theo trường phái nghệ thuật trừu tượng của người nghệ sĩ gốc Hàn Quốc. Với ánh mắt rạng ngời, giọng nói đầy hào hứng, ông Ladet hồi tưởng :
« Khi đó tôi là thị trưởng của một thị trấn có 7.000 dân, thị trấn có tên là Mably, gần Roanne, thuộc tỉnh Loire. Chúng tôi đã đề xuất mở rộng kiến trúc tòa thị chính bởi tòa nhà đã bắt đầu trở nên nhỏ bé và chúng tôi muốn phần mở rộng này được bổ sung yếu tố màu sắc và ánh sáng, tất nhiên là để nâng cao chất lượng kiến trúc, nhưng mà cũng là để mang lại một yếu tố nghệ thuật khác và cũng có thể là mang đến cho công trình những yếu tố mang lại sự thanh thản, bình yên trong công việc mà chúng tôi đang thực hiện với nhóm của mình. Nhưng ở một khía cạnh nào đó, có lẽ cũng là để chào đón công chúng, những người nói chung thường đến tòa thị chính để làm thủ tục hành chính. Như vậy, cũng như tôi đã từng khám phá ở nhà thờ roman, họ có thể khám phá một yếu tố nghệ thuật và từ đó có thể tiếp tục đắp bồi thêm.
Và thế là tôi đã viết thư cho Cha Kim En Joong, mà không thực sự tin tưởng là sẽ đạt kết quả. Rồi 15 ngày sau, Cha Kim đã gọi điện cho tôi để nói rằng ông quan tâm đến dự án, có lẽ vì ông ấy chưa bao giờ sáng tác cho môi trường thế tục, ông ấy đã sáng tác nhiều cho các công trình tôn giáo, nhưng cho đến khi đó Cha vẫn chưa từng sáng tạo ở nơi thế tục như tòa thị chính. Và điều đó cũng khiến tôi thích thú vì tôi tự nhủ rằng ẩn sau tất cả là sự sáng tạo, là ánh sáng, màu sắc, là sự thanh thản và vẻ đẹp, sự bình yên. Nhưng có lẽ cũng có một câu hỏi về tâm linh. Và câu hỏi về tâm linh, tinh thần này không phải là của riêng ai (…)
Điều này thu hút tôi và tôi tin rằng Cha Kim cũng quan tâm đến vấn đề chia sẻ về tinh thần, tâm linh, vì vậy chúng tôi đã gặp nhau. Và cùng nhau chúng tôi thống nhất về việc tạo một bộ tranh kính màu (...) Sau đó chúng tôi trưng bày các tác phẩm trong một căn phòng đặc biệt và rất đẹp (phòng Hội đồng thị trấn). Rất nhanh chóng, trong căn phòng này đã có sự gắn kết, nhất quán khó tin giữa tác phẩm của kiến trúc sư và tranh kính mầu với các tác phẩm khác của nghệ sĩ Kim. Sự gắn kết này khiến phòng họp Hội đồng thị trấn, nơi vốn thường xảy ra các cuộc tranh cãi, đối đầu, có được yếu tố yên bình (…).
Tôi tin rằng chúng ta đang sống trong một xã hội không phải lúc nào cũng tốt đẹp, nhưng chúng ta có thể đưa các yếu tố liên quan đến cái đẹp vào cuộc sống hàng ngày của mọi người. Điều đó rất thú vị đối với tôi và nó cũng đã được những người dân trong thị trấn của tôi đón nhận (…)
Dõi theo dấu chân nghệ thuật của nghệ sĩ Kim từ bao lâu nay, đã đi khắp các cùng miền để tận mắt chiêm ngưỡng, cảm nhận tranh kính của Kim En Joong, nhưng đối với ông Ladet, triển lãm ở Trung tâm quốc tế tranh kính vẫn là một trong những cuộc triển lãm đẹp nhất của Kim mà ông từng được xem, ẩn chứa dấu ấn của thời gian và bộc lộ độ chín của người nghệ sĩ. Những hình ảnh về các tranh kính mà nghệ sĩ Kim đã thực hiện cho tòa thị chính Mably, nơi ông Ladet từng là thị trưởng, cũng được giới thiệu bên cạnh các tác phẩm trong triển lãm. Ông Ladet chia sẻ thêm cảm nhận về chuyến thăm lần này :
« Đó là một sự tiếp nối, tôi nghĩ đó là một sự tiếp nối bởi vì kể từ khi chúng tôi phát hiện ra tác phẩm của Kim En Joong và có một số tranh kính của ông ấy trong tòa thị chính Mably, chúng tôi muốn đào sâu thêm hiểu biết về công việc sáng tác nghệ thuật của người nghệ sĩ đó và cứ khi mỗi khi chúng tôi đi nghỉ ở một vùng nào đó thì chúng tôi cũng tìm xem có thể đi thăm những nơi có thể ngắm tranh kính màu của Kim En Joong.
Tôi tin rằng khi người ta chìm đắm vào các tác phẩm của một nghệ sĩ, người ta lại muốn đi xa hơn trong việc khám phá mọi điều mà người nghệ sĩ đó muốn truyền tải bởi vì tôi tin rằng tác phẩm của Kim En Joong gợi lên suy nghĩ riêng của chúng ta. Tôi thấy rất nhiều cảm xúc, rất nhiều nét đẹp trong đó và cả niềm vui nữa. Có thể là hiện nay chúng ta đang quên đi niềm vui bởi vì thế giới không mấy vui vẻ, nhưng chúng tôi đang tìm thấy trong tranh kính của Kim En Joong những yếu tố đặt cho chúng ta câu hỏi về con đường đi của chính mình ».
42 bức tranh kính màu được trưng bày là những tác phẩm nghệ sĩ Kim sáng tác trong giai đoạn 2010-2021 tại Pháp và ở nước ngoài. Ngoài ra, khách tham quan còn có thể chiêm ngưỡng maquette, áp phích giới thiệu hàng trăm tranh kính mà nghệ sĩ đã và đang thực hiện cho nhà thờ ở khắp nơi trong và ngoài nước Pháp.
Nghệ sĩ Kim En Joong là một cha xứ, và vốn dĩ tranh kính thường gợi nhắc người ta nhớ đến các ô cửa tranh kính màu ở các nhà thờ, nhưng khi ngắm các tác phẩm của Kim En Jong tại triển lãm, người xem không khó để cảm nhận được cái đẹp, yếu tố thẩm mĩ và nghệ thuật hiện đại đã hòa quyện với yếu tố tâm linh, tôn giáo. Hơn nữa, kỹ thuật in độc đáo trên kính đã giúp các tác phẩm tranh kính của nghệ sĩ Kim giữ được nét rất thực nếu so với những bức tranh ông vẽ trên toan.
Đúng với tên gọi của triển lãm « Họa trên nền trời », bầu trời của cái đẹp đang mở ra mênh mang trước mắt người xem, để trí tưởng tưởng tượng của họ được bay bổng khi ngắm những nét vẽ lúc mềm mại, khi tự do phóng khoáng, không bị gò bó trong trong gian của các đường chì uốn lượn ghép nối các mảnh kính, cũng không chỉ bị giới hạn trong thế giới của các nhân vật, điển tích tôn giáo như nghệ thuật tranh kính cổ điển thường thấy.
Ở nhiều tác phẩm, trên nền kính trắng không chỉ là những hình khối, nét họa đầy màu sắc mà còn được điểm xuyết những vần thơ qua nét vẽ tha thướt. Thi và họa đan xen, minh họa và tô điểm nét đẹp cho nhau. Và người xem cứ thế thả bước, thả hồn tưởng tượng khung trời sáng trong, đầy màu sắc, tận hưởng khung trời tự do, bầu trời của nét đẹp tinh thần, làm vơi đi nỗi lo dịch bệnh, khủng hoảng kéo dài suốt gần hai năm qua, để hy vọng một năm mới an vui.
Re: Nhac & Phim & Bảo Tàng tranh ảnh nghệ thuật trên Thế Giới.
Reply With Quote
